SƠ LƯỢC VỀ MỸ
THUẬT THỜI NGUYỄN
(1802 – 1945)
I. BỐI CẢNH LỊCH SỬ
- Sau khi thống nhất đất nước nhà Nguyễn chọn Huế làm kinh
đô, thiết lập một chế độ chuyên quyền, chấm dứt nội chiến.
- Tiến hành cải cách nông nghiệp như: Khai hoang, lập đồn điền,
làm đường…
- Về văn hoá tư tưởng: Nhà Nguyễn đề cao Nho giáo
- Về kinh tế đối ngoại: Thực hiện chính sách “bế quan
toả cảng” làm cho đất nước chậm phát triển nên đã dẫn đến nguy cơ mất
nước vào tay thực dân Pháp.
II. MỘT SỐ THÀNH TỰU VỀ MỸ THUẬT.
1. Kiến trúc kinh đô Huế.
- Là một quần thể kiến trúc rộng lớn và đẹp nhất nước ta thời
đó. Bao gồm Hoàng thành, cung điện và các lăng tẩm…
- Kinh thành Huế được vua Gia Long xây dựng từ năm 1804 và
hoàn thành vào năm 1832 dưới triều vua Minh Mạng gồm 3 vòng thành gần vuông...
- Kinh Thành
Huế được quy hoạch bên bờ Bắc sông Hương xoay mặt về hướng Nam, đối diện với diện tích mặt bằng 520 ha. Kinh Thành
và mọi công trình kiến trúc của Hoàng Thành và Tử Cấm Thành đều quay mặt về hướng Nam.
- Vòng ngoài Hoàng Thành có 10 cửa chính để ra vào và có hào
sâu bao quanh. Bên trên cửa thành xây các vọng gác có mái uốn cong hình chim
phượng.
- Nằm giữa kinh thành Huế là Hoàng thành. Cửa chính vào
Hoàng thành gọi là Ngọ Môn.
- Phần trên của Ngọ Môn là lầu Ngũ Phụng đặt trên 100 cột lớn
nhỏ. Được lợp 2 loại ngói đó là Hoàng Lưu Ly và Thanh Lưu Ly.
- Tiếp đến là hồ Thái Dịch, ven hồ có hàng cây đại. Cầu
Trung Đại bắc qua hồ Thái Dịch dẫn đến điện Thái Hoà là nơi vua đặt ngai vàng,
thiết đại triều và tổ chức các cuộc lễ lớn...
- Trong cùng là Tử Cấm Thành là nơi vua ở và làm việc.
2. Điêu khắc, đồ hoạ, hội hoạ thời Nguyễn
a. Điêu khắc
- Điêu khắc cung đình Huế mang tính tượng trưng cao (con
nghê, cửu đỉnh đúc bằng đồng, tượng người ở lăng Khải Định)...
- Điêu khắc Phật giáo phát huy truyền thống của dân gian
làng xã.
- Tiêu biểu như tượng Hộ Pháp, tượng Thánh Mẫu ở chùa Trăm
Gian, tượng Tuyết Sơn chùa Tây Phương (Hà Tây), tượng Tam Thế (Bắc Ninh),...
b. Đồ hoạ và hội hoạ.
- Các dòng tranh dân gian phát triển mạnh, có nội dung và
hình thức ổn định. Đặc biệt là dòng tranh Kim Hoàng (Hà Tây) ra đời trong thời
kì này.
- Chỉ có các nét và mảng màu đen được in trên ván gỗ sau đó
dựa vào mảng để tô màu. Tranh được vẽ và in trên giấy Hồng Điều và Tàu Vang được
nhập từ nước ngoài
- Đầu thế kỉ XX một bộ tranh đồ sộ ra đời đó là “Bách khoa
thư văn hoá vật chất của Việt Nam” là tập hợp hơn 4000 bức vẽ, miêu tả khá đầy
đủ chi tiết về sinh hoạt xã hội ở đồng bằng bắc Việt Nam, các đồ dùng lao động,
đồ dùng gia đình của người dân thời kì đó.
- Trong giai đoạn này có sự giao tiếp với hội hoạ phương Tây
và ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc tạo nên một nền nghệ thuật đa dạng, song
chưa có thành tựu gì đáng kể. Hiện chỉ còn một số tranh trên tường ở các chùa,
tranh kính và trong lăng của vua Khải Định
III. MỘT VÀI ĐẶC
ĐIỂM CỦA MỸ THUẬT THỜI NGUYỄN
- Kiến trúc hài hoà với thiên nhiên, luôn kết hợp với nghệ
thuật trang trí quy phạm gắn với tư tưởng chính thống Nho giáo và có kết cấu tổng
thể chặt chẽ (tiêu biểu là kiến trúc kinh đô Huế)
- Điêu khắc và hội hoạ, hội hoạ phát triển đa dạng, kế thừa
truyền thống dân tộc và bước đầu tiếp thu nghệ thuật hội hoạ Châu Âu.
Củng cố kiến thức
1.
Hãy nêu tóm tắt đặc điểm kiến trúc kinh đô Huế?
2.
Hãy nêu tóm tắt đặc điểm điêu khắc, đồ họa, hội
hoa của mĩ thuật thời Nguyễn?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét